جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جانب پیامبر (ص) بر عهده ولی بر حقش امیر المومنین(ع) گذاشته شد، که این شروع امامت بود. اما مطالعه تاریخ زندگانیاولین امام و جانشینان بعدی ایشان، حکایت از شرایط و اوضاع سختی دارد که تمام ابعاد زندگی این بزرگواران را تحت تاثیر قرار داده است، بطوری که آخرین امام ما، حضرت ولی عصر(عج) از نظر ها غایب شد. غیبت ایشان به «غیبت صغری» و «غیبت کبری» تقسیم می شود.در زمان غیبت صغری ارتباط ایشان با مردم از جانب نائبانی ملقب به «نواب اربعه» که معیار انتخابشان خاصو دارای وظایف مشخص و ویژگیهای شخصیتی خاص بوده اند، صورت می گرفت. برای حل مشکلات مردم، در حوزه های مختلف سیاسی و اجتماعی یا مسائل فقهی و .... نامه ای از جانب امام به دست نواب می رسید که با نام «توقیع» شناخته شده است، که رهنمود های امام در حوزه های مختلف را در بر می گیرد. از میان نواب اربعه، بررسی ابعاد زندگی و نیابتحسین بن روح نوبختی به عنوان «سفیر سوم» به جهت ویژگیهای خاص شخصیتی ایشان و بکارگیری شیوه ای خاص در انجام وظیفه نیابت، بسیار ضروری به نظر می رسید، که ما در پایان نامه حاضر به آن پرداخته ایم.

این پژوهش به این سوال که امیرالمومنین (ع) در برابر شیخین چگونه موضع گیری داشتند در سه فصل پاسخ می دهد. ابتدا به سقیفه و دسته بندی جریانها می پردازد. سپس به اصول موضع گیری امام در برابر اصل شیخین می پردازد که عبارتند از تحصن، امتناع از بیعت، اتمام حجت، سکوت. همچنین مواضع امام جهت خنثی سازی دسیسه ها بیان شده است.

حوزه حله از معروفترین حوزه های علمی عصر ایلخانی می باشد که عالمان این حوزه با تلاش در دومحورعلمی یعنی آموزش علوم دینی در حوزه و مدرسه اولجایتو، تالیف کتب دینی توانستند نقش مهمی در تثبیت فقه شیعه و گسترش اندیشه سیاسی شیعه درجامعه اسلامی سده های هفتم و هشتم ایفا نمودند اگرچه نباید نسبت به رفتار و فعالیت سیاسی عالمان حوزه در برابر تهاجم مغولان و حکومت آنها غفلت نمود.تالیفات علمی عالمان حله در زمینه فقه شیعه به خصوص فقه سیاسی، در راستای تبیین و تکمیل دیدگاههای علمای پیشین به خصوص اندیشه شیخ مفید و شیخ طوسی بوده که با بررسی تعقلی احکام فقهی علمای پیشین در دایره المعارفها، علمای اعصار بعدی را از رجوع به منابع فقهی علمای گذشته شیعه و حتی علمای اهل تسنن بی نیاز ساختند و همچنین سعی نمودند با تقسیم بندی ابواب فقه، الگویی در تنظیم احکام فقهی برای علمای بعدی ارائه داده اند. در مبحث کلامی، علمای حوزه برای اثبات اعتقادات شیعه به خصوص در باب امامت، تصنیفاتی به شیوه استدلال عقلی و فلسفی تالیف نموده اند که بیشترین تالیفات کلامی در باب امامت به سبک استدلالی بوسیله عالم مشهور این حوزه، علامه حلی در سده هشتم تالیف شده که نتایج آن، اقرار علمای اهل تسنن در دربار ایلخانان به حقانیت شیعه بوده و از سوی دیگر با همکاری و ارتباط علمی با حاکمان ایلخانی توانستند زمینه را برای رسمیت یافتن مذهب تشیع در دوره اولجایتو فراهم آورند

هدف این تحقیق، تبیین نقش و جایگاه حاکم شرع در ادیان الهی می باشد. گفتمان حاضر، مقوله ای جدی و گسترده در دین شناسی است که همه ادیان الهی را دربر می گیرد، از اینرو ضرورت وجود حاکم در جامعه و اختیارات و تکالیف وی و نیز بررسی اوصاف حاکم شرع و تفاوت وی با قاضی دادگستری براساس ادله های فقهی و مقررات قانونی مورد پژوهش قرار گرفته است. نوع تحقیق در این پژوهش، بنیادی بوده و روش انجام آن به صورت اسنادی می باشد که جهت جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به شیوه فیش برداری از منابع کتابخانه ای و اینترنتی بهره گرفته شده است و جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش های تحقیق کیفی همانند روش های تفسیری ، استدلال استقرایی و تحلیل محتوی استفاده شده است . با توجه به اینکه روش تحقیق در این پژوهش کیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز از درون اسناد، مدارک و منابع حقوقی، دینی و فقهی استخراج گردیده لذا به صورت عملیاتی و میدانی، جامعه آماری و جمعیت نمونه خاصی وجود ندارد بلکه در حوزه بررسی ادیان مختلف، صرفاً به بررسی ادیان اسلام، مسیحیت، یهودیت و زرتشت و نقش و جایگاه حاکم شرع در این ادیان پرداخته شده و در واقع حوزه آماری در پژوهش حاضر منابع معتبر و موثق در حوزه حاکم شرع و ادیان مذکور بوده است برخی از مهمترین یافته های پژوهش به شرح ذیل می باشند : از آنجا که منبع اصلی ادیان یکسان است، جایگاه حاکم شرع نیز در ادیان الهی یکسان می باشد.با عنایت به پیشرفت تدریجی جوامع بشری، اختیارات و تکالیف حاکم شرع به نسبت پیشرفت جوامع بشری متفاوت می باشد.حاکم شرع یا مجتهد جامع الشرایط و قاضی مأذون و قاضی دادگستری هرکدام متفاوت از همدیگرند که در این تحقیق به شرح آن پرداخته خواهد شد.

تحقیق حاضردر موضوع بررسی امدادهای غیبی از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه صورت گرفته است؛ در زندگی بشر یک سلسله مددهای غیبی خاصی وجود دارد . امداد غیبی لطف خاصی است که طبق قانون خاص ، نه قانون عام طبیعت، شامل حال انسان ها می گردد . پیامبران آمده اند که ما را به اینگونه مددهای غیبی مومن نمایند . بهر حال بشر در زندگی خود ، اعم از زندگی فردی یا اجتماعی احیانا مشمول لطف ها و رحمتهای خاصی می شود که او را دستگیری می کند و از سقوط نجات می دهد .کمکهای غیبی گاهی به صورت فراهم شدن شرایط موفقیت است و گاهی به صورت الهامات و هدایتها و روشنیها و روشن بینی ها .در بسیاری از آیات و روایات ، یاری الهی را که مدد غیبی است مشروط می کند به اینکه خدمت و عمل و مجاهدتی در راه خیر عموم صورت بگیرد و مخصوصا در راه خدا باشد یعنی لله و فی الله باشد . علل و زمینه‌هایی در زندگی انسان وجود دارند که موجب می‌شوند انسان در زندگی از خداوند استمداد و یاری بطلبد. یکی از مهم‌ترین نیاز اجتماعی نیاز انسان به امداد و یاری خداوند در مواجهه با ستمگران و دشمنان است. در این تحقیق سعی شده است با روش تحلیلی- نظری و کتابخانه ای ، موضوع بصورت منظم بررسی و مورد تحلیل قرار گیرد؛ این تحقیق نشان می دهد اعتقاد و باور به امدادهای غیبی روح و جان انسان را تحت تأًثیر قرار می‌دهد و باعث اثرهای تربیتی سازنده در او می‌شود. بر اساس آیات قرآن برخی از آثار و نتایج اعتقاد و باور به امدادهای غیبی عبارتند از امیدواری در زندگی انسان، ایجاد روح توکل، از بین بردن و شکستن غرور و تکبر، تقویت ایمان و شناخت خداوند و شکر و سپاس از او و امنیت و نشاط معنوی.

رساله حاضر با موضوع «بررسی و تحلیل دیدگاه ویلفرد مادلونگ درباره عقاید امامیّه»، در تلاش است تا مجموعه‌ای از آموزه‌های اعتقادی شیعیان امامی را که در فضاهای دانشگاهی غربی بیان می‌شوند واکاوی نمایند. پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تحولی که به دنبال آن در جامعه جهانی ایجاد شد، توجّه بسیاری از اندیشمندان و حتّی مردمان عادی را به شیعیان که ساکنان اصلی این سرزمین بودند جلب کرد. تعداد قابل توجّهی از استادان دانشگاه‌ها در تلاشند با اندیشه‌های این گروه آشنا شوند و حتّی آنها را به دنیا معرفی نمایند. به یقین، ویلفرد مادلونگ یکی از برجسته‌ترین استادان شیعه‌شناس غربی است که هنوز کرسی‌ تدریس او در موضوعات گوناگون شیعی، از موثرترین کرسی‌های شیعه‌شناسی در غرب به شمار می‌آید. وی در خلال حدود هفتاد سال پژوهش و تدریس در موضوعات شیعی موفّق شده است حجم قابل توجّهی از اعتقادات شیعیان را در مناطق گوناگونی از دنیا معرفی و تدریس نماید و البته شاگردانی را بپروراند که ادامه دهندگان راه او باشند. این رساله در صدد است آثار این استاد برجسته عرصه شیعه‌شناسی را بررسی نموده و عیار اعتبار گزارش‌های او را به دست آورد؛ نقاط ضعف را تذکر دهد و از نقاط قوت آن استفاده نماید. به همین جهت، مجموعه‌ پژوهش‌ها و آثار ویلفرد مادلونگ را در خصوص شیعیان امامی جمع‌آوری نموده و با منابع دست اوّل و کاملاً معتبر امامی مقایسه کرده است و در نهایت به این نتیجه رسیده که مادلونگ گزارش‌گری با انصاف و مقید به روش‌های پژوهشی است که اولاً گزارش نسبتاً کاملی از اعتقادات خاص شیعیان امامی ارائه کرده و ثانیاً می‌توان گزارش‌های او را منطبق با آثار معتبر شیعیان امامی دانست و ثالثاً در شیوه‌ها و روش‌های پژوهشی خود، دارای امتیازاتی است که برای تمام شیعه‌پژوهان قابل استفاده است.

بی شک انسان برای دست یابی به کمال مطلوب، به هدایت الهی نیازمند است و از آن جا که، خداوند به وسیله ی ارسال رسل و انزال کتب آسمانی هدایت را میسّر ساخته است، "وَ لکِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدی بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا وَ إِنَّکَ لَتَهْدی إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقیم"(الشوری/52) بدین سان، انسان در مقابل هدایت الهی، دارای وظایف و مسوولیت هایی است که بدون راهنمایی خداوند، از آن ها بی اطلاع است. خداوند متعال، در قرآن کریم، وظایف انسان در مقابل کتب آسمانی و به ویژه، قرآن کریم را مطرح نموده است. بدیهی است این وظایف، به دو حوزه فردی و اجتماعی تقسیم می شود.در حوزه اجتماعی، وظایف، به دو دسته کلّی اجتماعی (درون دینی) و جهانی (برون دینی) تقسیممی شود که موضوع این پژوهش قرار گرفته و در دو فصل نگارش شده است. وظایف اجتماعی، به دو بخش "ترویج انس با قرآن" و "اجرای آموزه‌های قرآن" تقسیم شده و راه ترویج انس با قرآن کریم، قص و بازگویی آیات، تبلیغ، بیم دادن و بشارت دادن با آیات، متذکّر ساختن افراد با قرآن، تعلیم، تبیین ظاهر و باطن قرآن معرفی شده است و از طرف دیگر، راه عملی اجرای آموزه-های قرآن، برداشتن فشار و غل از مردم، حکم و داوری بر اساس قرآن، گرفتن با قدرت وحی الهی، اقامه آموزه‌های قرآنی و ایستادگی در برابر موانع اجرای قرآن شناسانده شده است.وظایف جهانی ما در برابر قرآن نیز، پناهندگی به پژوهندگان قرآن، رساندن قرآن به گوش جهانیان و نشان دادن اعجاز علمی قرآن به غیر مسلمانان می‌باشند، دانسته شده است. قرآن و وظایف، وظایف اجتماعی- وظایف جهانی.

پژوهش حاضر به منظور بررسی نظریه وحدت موضوعی سوره ها و پاسخگویی به شبهات مطرح شده در این رابطه فراهم آمده است و در پنج فصل تنظیم شده است. بررسی و نقد دلایل موافقان و مخالفان وحدت موضوعی سوره ها و بررسی روشهای کشف غرض اصلی هر سوره از دیگر مباحث اصلی این پژوهش است. به منظور محک زدن میزان توانایی روشهای ذکرشده به عنوان نمونه سوره الملک بررسی شده است . در انتها گزارشی از سبک های نمایش وحدت موضوعی سوره ها ارائه گشته است.

معناشناسی یکی از شاخه‌های زبان‌شناسی جدید است، دراین پایان‌نامه معناشناسی به دو شیوه انجام گرفته است: معناشناسی تاریخی و معناشناسی توصیفی.منظور از معناشناسی تاریخی، شناخت معنای اولیه واژه است. در معناشناسی تاریخی، در دوره‌ قبل از نزول قرآن،واژه‌ صدق علاوه بر معنای «راستی» در معناهایی دیگر از جمله: «قوت»، «شدت»، «شجاعت»، «محکم بودن»، «بخشش»، «حقیقت» به کار رفته و همچنین در توصیف نیزه‌ تیز از واژه صدق استفاده می‌شده است.در معناشناسی توصیفی با استخراج مفاهیم هم‌نشین و جانشین و بررسی معنای ضمنی و تقابل معنایی واژه‌ی صدق در نظام واژگان قرآن پرداخته شده است. در محور هم‌نشینی در کاربردهای اسمی و فعلی بر اساس تأثیر کلمات مجاور با واژه‌هایی چون: کتاب، بینات، وعد، مبوأ، قدم، لسان، مدخل ومخرج، ایمان، اخذ، تقوا، تقدیم، اتیان در یک حوزه‌ معنایی قرار می‌گیرد. و در محور جانشینی با واژه‌هایی که آیات آنها دارای ساختار صوری مشابه با یکدیگر هستند، در یک حوزه‌ معنایی می‌باشند. و در معنای ضمنی واژه‌های «صادق» و «صدّیق» دارای معنای راستگو یا به شدت راستگو نیستند، بلکه معنای گواهی دادن و مومن بی‌باک و وفادار را می‌دهند. و در تقابل معنایی جفت واژه‌های صدق و کذب، امانت و خیانت، حق و باطل حاصل گشته است.